21 SEPTEMBER 2020
Column Jaska de Bree
Niks aan de hand met het klimaat
Wij zijn eind augustus al bij de F aanbeland. En de herfst moet nog komen. Francis raast momenteel over ons land. 2020. Volgens de 13 manenkalender van de Maya’s het jaar van de Blauwe Storm. Een veelzeggender naam dan Francis. Maar daarover een andere keer misschien meer.
Het schijnt dat naamgeving van stormen ons bewustzijn van gevaar verhoogt. Voor zolang die storm duurt dan, hè.
Net als bij het coronavirus breekt het angstzweet ons uit bij een symptoom. Van de oorzaak ervan in het geheel niet. Sterker nog, die wordt vooralsnog hevig ontkent.
“Nee hoor, er is niks aan de hand met het klimaat.” hoor ik nog steeds om me heen.
Als makke schapen de overheid volgend die liever grootschalig een nutteloos vaccin aankoopt dan korte metten maakt met de grote vervuilende industrieën.
Gods wateren over gods akkeren. Jazeker. Vroeg of laat letterlijk. Ons nageslacht waar we zo van zeggen te houden en achteloos op de wereld blijven zetten, met uitsterven bedreigend.
Rutger Bregman, historicus en onderzoeksjournalist, onderzocht hoe het Deltaplan pas na de verschrikkelijke watersnoodramp van 1953 werd opgestart. Al lang voor die ramp, waar hij 20 jaar tevergeefs voor waarschuwde, ingediend door ingenieur Johan van Veen, rijksambtenaar bij Rijkswaterstaat.
Als het ontstane gat in Schielands Hoge Zeedijk niet door een binnenvaartschipper met zijn schip was gedicht, was behalve Zeeland ook heel Zuid Holland onder gelopen.
Bregman inventariseerde de nieuwe concrete bedreigingen voor ons kikkerlandje. Het resultaat verscheen dit jaar in een glashelder pamflet genaamd: “Het water komt.” Ondertitel: een brief aan alle Nederlanders. Die konden het boekje gratis bij De Correspondent bestellen. Iedereen kon het kaartje zien waarop ons landje van 700 x 300 km in het jaar 2300 ondergelopen is. Als we de strijd tegen het water zouden hebben verloren. Als we opnieuw de nieuwe Johan van Veenen als paniekzaaiers opzij zetten. Alleen Limburg en delen van Brabant en de Veluwe blijven als eilandjes achter. Een 2 meter hogere zeespiegel is in 2100 al in zicht. De Deltawerken zijn gebouwd op een stijging van 40 cm…
Op 28 mei kwam er een klimaatwet. Om de oorzaak van al die ellende aan te pakken de C02 uitstoot. Of het veel zal helpen…
Wat is dat toch voor Lemmingengedrag van het gros der mensheid? We stormen net als die diertjes en masse op de afgrond af. En gaan intussen over tot de orde van de dag.
Nederland is evident niet langer door ons Deltaplan van overstromingen gevrijwaard. Als gevolg van aanslagen op onze dijken door stijging van de zeespiegel en uitdroging. Het uit hun oevers treden van onze rivieren door smeltende gletsjers elders. Moet er weer een watersnoodramp zoals in 1953 plaatsvinden eer wij echt in beweging komen?
De Afsluitdijk wordt de komende vijf jaar onder handen genomen. Horen we meer daarover dan waarschuwingen en verontschuldigingen voor verkeersoponthoud? Een uitgebreide reportage over de werkelijke redenen van de werkzaamheden gezien? Ik niet.
Even voor de duidelijkheid: toen ik nog volop in het rad van rennen- vliegen- draven mee rende, was klimaatverandering ook niet bepaald mijn grootste zorg. Maar de schellen vielen van mijn ogen vanaf 2018, toen hier in Friesland de dijken uitdroogden en er geen groen grassprietje meer over was voor de talloze lammeren en schapen. De weilanden steeds geler werden, er plots legers luizen op mijn pompeblêden verschenen en het waterpeil in mijn vijver dramatisch daalde. Ik dagenlange hittegolven probeerde te overleven. Anderzijds de regentonnen niet kon aanslepen om het overtollige regenwater te kunnen opvangen voor als de hitte weer toesloeg. Sindsdien ben ik mij er indringend van bewust dat het echt, heus, werkelijk grondig mis is.
“Heerlijk hè, zo’n warme zomer” roepen de onnozelen om mij heen. En meppen mijn zorgen weg als waren het lastige muggen.
Sinds een jaar of vier zijn daar nu ook de zomerstormen, die huishouden onder de vol in blad staande bomen en struiken. Mijn fruitbomen zijn afgeladen met pruimen, peren, appels, vijgen en druiven. Veel te vroeg. Ze horen pas eind september begin oktober te rijpen.
Sowieso is mijn ieder jaar groter wordende, volop vrucht dragende vijgenboom krankzinnig op deze breedtegraad. “Wat zeur je nou. Heerlijk toch al dat exotische fruit?”
De schade die deze – door onszelf veroorzaakte- klimaatverandering teweeg brengt onder flora en fauna, raakt mij oprecht in hart en ziel. Ik hoef daarvoor niet naar de brandende Amazone te kijken. Of naar smeltende ijskappen. Iedere dag weer zie ik het direct om mij heen.
Gaya verzet zich steeds heftiger tegen de maar voortgaande roofbouw die er op haar wordt gepleegd. En lijkt vastberaden om, als we ons leven niet beteren, homo sapiens van haar bodem weg te vagen. Schoon schip te maken. Gelijk heeft ze.
Hoeveel bewijs dat het grondig mis is hebben we nog nodig? Een virus dat echt voor iedereen levensgevaarlijk is?
Weken geleden zag ik vlucht na vlucht ganzen overtrekken. Op weg naar een foerageerplek om de grote tocht over de oceaan te kunnen aanvangen.
“Oh kijk toch hoe prachtig! ” kirren lui in mijn omgeving. Als ik opmerk dat het pas augustus is en de ganzentrek in november thuishoort, krijg ik de mij inmiddels bekende meewarige blikken. Daar heb je die stemming bedervende De Bree weer.
Tijdens een yogales, vanwege de coronagekte buiten in een tuin vlakbij de Waddenzee -Werelderfgoed met aan de rand een in 2007 gebouwde, heftig co2 uitbrakende afvalverbrandingsoven, maar dat terzijde – zien we plots over de Westerzeedijk twee (!) tornado’s opstijgen.
Gebiologeerd en oh en ah roepend staren we naar die twee draaiende slurfjes die langzaam maar zeker op ons afkomen. En dan toch minder klein blijken te zijn. Foto’s maken. Ik ook.
Hoewel het geen jongens zijn à la de twisters die in de VS hele huizen en straten wegvagen, bekruipt mij toch een gevoel van onbehagen.
Maar: er is niks aan de hand hoor met het klimaat.
Zeggen de struisvogels tegen elkaar. De koppen diep in het zand gestoken.
